«نماینده»/حامدزمانی*: انسان موجودی اجتماعی است و همواره به ارتباط‌گیری با افراد دیگر تمایل داشته است به‌طوری که برای تسهیل این ارتباط دست به اختراعاتی ازجمله تلگراف، تلفن، تلویزیون، ماهواره و اینترنت زده و در عصر جدید توانسته به تکنولوژی‌های جدید ارتباطی دست یابد. شبکه‌های اجتماعی مولود همین تکنولوژی‌های جدید ارتباطی هستند که ارتباطات را دست‌خوش تحولات بسیاری کرده‌اند.
اما مدتی است که اینترنت و شبکه‌های مجازی مهمان زندگی اجتماعی ما شدند و ظاهراً هم قصد ندارند به این زودی‌ها دست از سرمان بردارند. میهمانی که اگر نباشد بی‌تاب می‌شویم و حتی برای چند ساعت هم تاب دوری آن را نداریم و در نبودش هم کلافه هستیم.
امروز فضای مجازی با تحولاتی که در جنبه‌های مختلف از بعد فناوری‌های تجهیزاتی، حجم و روش داشته، توانسته به‌عنوان حامل و منتقل‌کنندۀ پیام در ساخت فرهنگ عمومی، باورها و افکار نقش مهم و به‌سزایی را ایفا کند.
استفاده از فضای مجازی و مخصوصاً شبکه‌های اجتماعی شمشیری است دولبه که می‌تواند پیامدهای مثبت و منفی را در پی داشته و همان‌قدر که راهگشاست، همان‌قدر هم خطرناک باشد.
نکتۀ حائز اهمیت این است که باید فرهنگ استفادۀ صحیح از فضای مجازی علاوه‌بر همۀ اقشار مختلف مردم، در بین مسئولین هم رواج پیدا کند؛ زیرا بیان نکته‌ای خبری و یا دیدگاهی از سوی آنها می‌تواند هزینه‌های جبران‌ناپذیری را ابتدا در داخل کشور و سپس بیرون از مرزها به‌دنبال داشته باشد.
اهمیت استفادۀ درست و صحیح مسئولان از فضای مجازی آنقدر بالاست که رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سخنانی به مناسبت آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه با ابراز تأسف از عدم درک درست از اهمیت مسئلۀ فضای مجازی در برخی مسئولان، گفتند: «فضای مجازی، به‌صورت توأمان دارای منافع و مضرات بی‌شماری است که باید با استفاده از فرصت‌های آن، مفاهیم اسلامی را در سطح گسترده ترویج کرد و در همین خصوص، شورای عالی فضای مجازی با هدف تمرکز در فکر، تصمیم و اقدام تشکیل شد.»
این بحث موردقبول و پذیرش متصدیان امر فرهنگ است اما اینکه در فضا و شرایط حاضر چگونه از این امر می‌توان در جهت فرهنگ عمومی موردقبول و منطبق با اهداف سیاسی تعیین شده یک نظام سیاسی با رویکرد و نگاهی دینی مؤثر واقع شویم و از آن بتوان بهره‌برداری خوبی داشت موضوعی است که می‌طلبد مسئولین فعال در فضای مجازی به آن توجه کنند.
استفادۀ مسئولان جمهوری اسلامی از رئیس‌جمهور گرفته تا برخی از وزرا و نمایندگان مجلس از شبکه‌های اجتماعی خصوصاً توییتر که رسانه‌ای فراگیر در سطح بین‌المللی است و تقریباً تمامی شخصیت‌های سیاسی دنیا در آن فعال هستند به‌مثابۀ تریبونی برای ارائۀ نظرات و بیان دیدگاه‌های آنها است؛ اما گاهی مسئولین به‌ویژه، نمایندگان مجلس با برخی اظهارنظرها باعث ایجاد هزینه‌هایی برای کشور می‌شوند و بعضاً برخی از اظهاراتشان از مشی انقلابی‌گری موردنظر مقام معظم رهبری نیز خارج می‌شود و با بیان مطالبی آب در آسیاب دشمن می‌ریزند.
از آن سو حضور به‌موقع و به‌هنگام مقامات اجرایی کشور در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه در شرایط حساس که افکار عمومی به‌دنبال دریافت پاسخ سؤال خود هستند می‌تواند بسیار کمک‌کننده و راهگشا باشد و جلوی انتشار برخی شایعات نادرست که تشویش افکار عمومی را به‌دنبال دارد بگیرد و با رعایت اصل شفافیت و ارائۀ اطلاعات صحیح، کامل و دقیق موجب تنویر افکار عمومی شود.
درواقع فضای مجازی ابزاری نوین است که کاملاً دو سویه بوده و به همان اندازه که محاسن دارد می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری را نیز داشته باشد. به همین علت است که امروزه صاحب‌نظران عرصۀ سیاست و جامعه‌شناسی و همچنین علوم ارتباطات بر ضرورت آموزش حضور در فضای مجازی و چگونگی استفاده از آن برای همه اقشار تأکید می‌کنند.
البته اهمیت این آموزش برای مسئولین که اظهارات آنها می‌تواند بار معنایی سیاسی و اجتماعی خاص داشته باشد دوچندان است.
متأسفانه عدم آشنایی با زیر و بم و الزامات فضای مجازی در بین مسئولان و همچنین فدا شدن دقت برای سرعت ارسال مطالب باعث شده ارائۀ اطلاعات و اظهار نظرات مسئولان مورد انتقاد کاربران و یا هواداران آنها قرار گیرد.
اهمیت کنترل فضای مجازی آن‌قدری بالاست که مقام معظم رهبری دراین‌باره فرموده‌اند: «برای بنده حوزۀ فضای مجازی به‌اندازۀ انقلاب اسلامی اهمیت دارد.»
هرچند در حال حاضر گروهی از جوانان انقلابی و بیدار در عرصۀ فضای مجازی فعال هستند و سعی می‌کنند به فرامین رهبر معظم انقلاب عمل کرده و در این مسیر روشنگری کنند و به سنگر جنگ نرم علیه دشمن خدمت کنند اما لازم است مسئولان و مقامات اجرایی نیز حضور جدی‌تری در این عرصه داشته باشند.
در این میان توجه به این نکته که شبکه‌های اجتماعی ازجمله توییتر در عرصۀ بین‌المللی قابل استناد هستند نیز ضروری است و باید امنیت، وحدت و در مجموع منافع ملی کشور حفظ شود.
* دبیر پارلمانی سایت و ماهنامه «نماینده»
نظر شما